Verslag KNB studiedag 2020 voor metseldocenten en -instructeurs

‘Hetzelfde, maar dan anders’

Het is een mooie traditie geworden, de KNB studiedag voor metseldocenten en -instructeurs. Ruim zestig van hen zijn op 29 januari aanwezig in AHOY Rotterdam. Ze combineren de studiedag met een bezoek aan de vakbeurs GEVEL 2020. Namens KNB presenteert Theo van Baal, projectleider NK Metselen 2020, deze studiedag.

KNB’s techniek expert Arie Mooiman laat met beelden zien wat de ontwikkelingen in bouwen met baksteen zijn, de vele keuzes en mogelijkheden, zoals massieve baksteen muren, smalle bakstenen of steenstrips. Nieuwe vormen van bouwen komen er aan: energieneutraal bouwen, circulair bouwen en bouwen in de fabriek. Een goed isolerende schil en de luchtdichtheid worden belangrijk. Méér zonwering om oververhitting te voorkomen. De aanwezigen zien een nieuwe KNB-clip over circulariteit, een economie zonder afval. Baksteen is een eindeloos circulair product: klei raakt nooit op, straatbaksteen gaat tenminste 125 jaar mee en kan steeds worden hergebruikt. Gevelbaksteen komt ook een eind, maar scoort bij hergebruik nog wat minder. Droogstapelsystemen moeten daar een antwoord op bieden.

Kwaliteitsborging voor het bouwen

Kwaliteitscontroleur Patrick Bart van certificatieinstelling SKG IKOB vertelt over de Wet Kwaliteitsborging voor het Bouwen (WKB), die vooralsnog 1 januari 2021 ingaat. De WKB heeft grote gevolgen voor alle partijen in de bouw. Doelstelling van de nieuwe wet is verhoging van de kwaliteit van bouwwerken. Daartoe zet de aannemer een door de overheid toegelaten kwaliteitsborger in. Er moeten een planbeoordeling, risicobeoordeling en borgingsplan komen waaraan wordt voldaan bij de uitvoering. De kwaliteitsborger moet onder andere beoordelen of het werk wordt uitgevoerd volgens een goedgekeurd borgingsinstrument en geeft na afloop een verklaring af waarna het bouwwerk in gebruik kan worden genomen.

Sterk technisch onderwijs

Henk van Ginkel, regiocoördinator van het Platform BWI, vraagt bij de docenten aandacht voor de toekomst waarin er met sterk techniekonderwijs een taak bijkomt. Hoe wil je dat als school organiseren, denk na over de activiteitenplannen en je eigen rol daarin. Metselwerk is op de scholen wel degelijk nog in beeld. Schoonmetselwerk is in 2019 743 keer als keuzevak geëxamineerd, bijzonder metselwerk 111 keer. Voor deze laatste is geen lesstof, wel een vakinhoudelijke uitwerking. Er komen in februari weer regiobijeenkomsten. Onderwerpen zijn sterk techniekonderwijs en een gezonde werkomgeving. De landelijke studiedag is op woensdag 27 mei.

Bouwkeramiek voor onderwijs

In 2019 heeft de Nederlandse baksteenindustrie via KNB 270.000 bakstenen voor het metselonderwijs gesponsord. Ook dit jaar kunnen weer metselbakstenen worden besteld. Nieuw is dat ook keramische wand- en vloertegels beschikbaar zijn. Ze zijn uitsluitend via de website van KNB te bestellen, vóór 13 maart.
Bestellen van keramische bakstenen en tegels voor het onderwijs kan op de volgende manier: 
Voor bakstenen klik hier     
Voor keramische tegels klik hier 

Omtrent de bijscholingscursus Basistechniek metselen is in april meer bekend. De eigen bijdrage gaat naar € 120,-.

Nieuws uit de studiegroep

Pascal van der Waal is voorzitter van de Studiegroep Metselen, die zich inzet voor het behoud en delen van de kennis van metselen. Op basisscholen worden met gastlessen metselen jongeren enthousiast gemaakt voor het bouwvak. Het Platform BWI werkt aan de digitalisering van het analoge onderwijsmateriaal. De studiegroep beijvert zich om het metsellokaal terug te krijgen in het vmbo. Is dat niet mogelijk, zoek dan contact met het opleidingsbedrijf in de regio. Daar zijn leerlingen welkom om het metselen in de praktijk te beoefenen. De studiegroep is zelf niet actief in het verkrijgen van zavel. Bouwmensen Nunspeet probeert zavel voor scholen te regelen. Genoemd wordt ook Beamix lesmortel K26. De studiegroep heeft behoefte aan nieuwe leden.

NK Metselen 2019

Freddie van de Krol, opleidingscoördinator ReVaBo Oosterbeek geeft de aanwezigen een beeld van het NK Metselen 2019, dat met medewerking van ReVaBo Oosterbeek is gehouden in Ede. De deelnemers maakten speeltoestellen in de vorm van een stormbaan. De wedstrijd verliep uitstekend en is mede door de vele sponsors mogelijk gemaakt. De gemetselde speeltoestellen moesten na afloop goedgekeurd worden door TUV maar zijn nu in gebruik.

NK Metselen 2020

KNB organiseert het NK Metselen 2020 in samenwerking met het Varendonck College in Someren. Rector Irma van Nieuwenhuijisen vertelt over de school, die een brede techniekopleiding heeft, en hoe de komende wedstrijd daar nu al leeft. Met een fraai spandoek wordt al aandacht voor het NK Metselen gevraagd.

Vier studenten van de TU Delft, Femke Groot, Femke van der Laan, Maxime Spapens en Rosa de Kruif, hebben het winnende ontwerp voor de finale van het NK Metselen bedacht. Opdracht was het ontwerpen van speelse zitbankjes voor het schoolplein van het Varendonck College. Het concept is PraatBankjes genoemd. Er zijn verschillende bankjes bedacht die in groepjes op het schoolplein komen. Je kunt tegenover elkaar zitten terwijl je op hetzelfde bankje zit, op de zitting of op de rugleuning. De bankjes worden uitgevoerd in Noors kettingverband. Dat is een verband met veel drieklezoren, die tevoren worden gezaagd. De ontwerpers hebben lang gepuzzeld om alles steen voor steen met mooie patronen logisch in elkaar te krijgen. Geglazuurde stenen zorgen voor een speels element. De stenen zijn dit jaar van Steenfabriek Engels. Steenfabriek St. Joris zorgt voor geglazuurde stenen.

Tenslotte

Het letterlijke slotakkoord is van Rik Dijkman van HRD Metselwerken. Metselwerk is wat vormgeving betreft voor hem een onuitputtelijke bron van inspiratie. In bijzonder gevelwerk, in kunstvormen én muziek. Van die muzikale metselpatronen wordt het een en ander ten gehore gebracht. In de pauzes geeft Albert Hoekstra van Twinsense 360 een demonstratie hoe je met een VR-AR bril virtueel kunt metselen.

De aanwezigen zijn het na afloop unaniem eens: de studiedag is een prima moment om informatie onderling uit te wisselen en kennis te maken met nieuwe ontwikkelingen in het metselvak. De een zet nog gauw een keer de Hololens op voor een virtuele beleving, de ander doet een broodje in de mond voor de innerlijke mens. Hup, hup want de vakbeurs wacht.